Duygusal yeme sendromu nedir?
Kızgınlık, stres, öfke gibi duygularla ve etkileriyle başa çıkabilmek için ruh haline bir cevap olarak açlık hissetmeden yemek yeme eğilimine “Duygusal Yeme Bozukluğu veya Sendromu” adı verilmektedir. Duygusal yeme davranışı duygulardan uzaklaşmak, hissetmemek, kaçmak ve uyuşturmak için yemeğe yönelme şeklinde kendisini göstermektedir.
Fiziksel açlık ilk olarak bedende başlar. Fiziksel açlık hissini kan şekeri düşüklüğü ve gördüğümüz yiyecekler tetikler. Duygusal açlığı ise fiziksel açlıktan farklı olarak stresli deneyimler tetikler. Yani ruhsal durum açlığı tetikleyebilmektedir. Stresli olduğumuzda tatlı veya tuzlu yiyecekler başta olmak üzere yüksek kalorili yiyecekleri canımız daha çok çeker. Aç mideye bağlı olmayan boşluk doldurmak için yapılan yemek eylemi pizza, çikolata, cips gibi belirli yiyeceklere yönelir. Yiyecekleri sıkıntılarımızı yatıştırmak, dindirmek için kullanırız. Duygusal açlık genel olarak boş bir mideden kaynaklanan bir durum değildir. Bazı insanlar ne istediğini bilmez ve bundan dolayı kendisini yiyeceğe verir. Yani açlık midede değil bedende başka bir huzursuzluk şeklinde görülür. Fiziksel açlık yavaş yavaş kendisini gösterirken duygusal açlık birdenbire ortaya çıkar. Duygusal açlık acilen doyurulmak isterken fiziksel açlık eğer şeker hastalığı, vs gibi rahatsızlıklar söz konusu değilse bir süre ertelenebilir. Kısa bir süre önce yemek yediyseniz veya doymanıza rağmen yemeye devam ediyorsanız duygusal açlık daha baskın demektir. Duygusal açlıktan kaynaklanan yeme atakları sonucunda suçluluk, pişmanlık duyguları daha fazla oluşur.
Kişi midesi dolu olduğu halde duygusal bir ihtiyacı karşılamak için yiyorsa büyük ihtimalle yemeye devam eder. Fakat aç olduğu için yiyorsa doyduğunda mutlaka duracaktır.
Açlık konusunda bireyi nelerin tetiklediğini bilinmelidir. Bir kaç gün, ne yediğini, ne kadar yediğini, yerken neler hissettiğini ve ne kadar aç olduğunun farkına varırsa problemi çözmesi daha kolay olacaktır. Kişi rahatlamak için yeme işleminden uzak durmalı başka bir şekilde hareket etmelidir.Yürüyüş yapabilir, müzik dinleyebilir, arkadaşlarıyla görüşebilir. Her zaman olduğu gibi bu dönemde de sağlıksız yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Kendini aç ya da üzgün hissediyorsa alışverişe çıkılmamalıdır. Sağlıklı yiyecekler atıştırılmalıdır. Eğer öğünler arasında bir şeyler yemeye ihtiyaç duyuluyorsa daha sağlıklı yiyecekler olan taze meyve veya çiğ sebze gibi yiyecekler tercih edilmelidir.
Kişi mutlaka dengeli bir beslenme programı oluşturulmalıdır. Enerji ihtiyacını karşılayacak miktarda tüketmiyorsa duygusal yemeye olan eğilim artacaktır. Düzenli aralıklarla yemek yenmelidir. Temel besin gruplarından olan yiyecekleri öğünlerde mutlaka bulundurmalıdır. Düzenli egzersiz yapılmalı ve dinlenilmelidir. Dinlenmiş olan ruh stresten yiyeceklerle değil farklı meşguliyetlerle başa çıkacaktır.
Bazı duygusal yeme ataklarının temelinde depresyon, kronik stres, panik atak, yeme bozuklukları gibi çeşitli psikolojik sorunlar yatabilir.Böyle durumlarda mutlaka uzman bir psikolog ya da psikiyatrdan yardım alınmalıdır.
Duygusal yeme sendromunun en önemli belirtileri şunlardır:
1.Aç değilken yemek yemek
2.Gizlice yemek
3.Kısa zaman içerisinde çok yemek
4.Yedikten sonra sakinleşmek
5.Kızgın, kötümser iken normalden daha çok yemek
Duygusal açlık bir yeme bozukluğunun veya depresyon, anksiyete bozukluğu gibi bir rahatsızlığın sonucu olabilir. Bunun iyi tespit edilmesi ve ona göre yapılacak işlemin kararlaştırılması gerekmektedir.