Abdülaziz kimdir?
Abdülaziz, 32. Osmanlı hükümdarı ve 111. İslam halifesi olan devlet adamıdır. 15 yıl süren hükümdarlığında Batı ile olan diplomatik ilişkileri güçlendirmiş, ülkeyi kalkındırmak ve halkın refah düzeyini yükseltmek için geceleri uyumadan sabahları oturmadan emek vermiş bir sultandır.
9 Şubat 1830 tarihinde İstanbul’da Eyüp’te dünyaya gelen Abdülaziz, Osmanlı tipi eğitimden geçmesine karşın Batılı medeniyetlerin kaydettiği materyal ilerlemeyi de dikkatle izleyip bunu takdir etmiştir. Kendinden önceki sultanların soy ağacını çıkarmaya ilgiliydi, bunun yanında edebiyata, resme ve klasik müziğe de meraklıydı. Hatta klasik müziğe olan ilgisi, merakın ötesine geçip profesyonel ölçekteydi. Abdülaziz ve yeğeni 5. Murat, sarayda ünlü opera bestecisi Gaetano Donizetti’nin kardeşi Giuseppe Donizetti Paşa’dan özel müzik dersleri almış ve vals, polka, sirto marş biçimlerinde klasik müzik eserleri bestelemişlerdir.
Sultan Abdülaziz tarafından bestelenen eserlerin bir kısmı Londra Osmanlı Saray Müzikleri Akademisi tarafından “Osmanlı Sarayı’ndan Avrupa Müzikleri” isimli bir albüm sayesinde dinlenebilir. Bu albüm, müzik tarihçisi ve besteci Dr. Emre Aracı sayesinde keşfedilmiş ve bu çalışmaları sayesinde dinleyici ile buluşmuştur. Sultan Abdülaziz aynı zamanda Hicazkar Sirto türünde de eser vermiştir ve şu adresten dinlenebilir.
Babası 2. Mahmut ve annesi Ulah asıllı Valide Pertevniyal (Pertev-Nihal) Sultan’dır. Abdülaziz’in abisi 1. Abdülmecit’in hükümdarlığı zamanında yapılmaya başlanan Tanzimat reformları Abdülaziz’in hükümdarlığında da devam etti. Yeni yönetim birimleri ve vilayetler kurulmaya 1864 yılında başlandı ve 1868’de ise Danıştay Meclisi toplandı. Eğitim modeli olarak Fransız usulü üniversite kabul edildi ve İstanbul Üniversitesi’nde uygulanmaya başlandı.
Sultan Abdülaziz aynı zamanda Avrupa ile olan diplomatik ilişkileri güncel ve sıcak tutmaya çalıştı. Fransız İmparatoriçesi Eugénie de Montijo’yu Dolmabahçe Sarayı’nda ağırlayan Abdülaziz, Galler Prensi 7. Edward’a da iki kez İstanbul’da ev sahipliği yaptı. Napoleon sonrası 2. Fransız İmparatorluğu ve Büyük Britanya ile temaslar kurdu, geziler düzenledi. Hatta Britanya’ya düzenlediği bir gezide, Kraliçe Victoria tarafından Garter Şövalyesi olarak ilan edildi. Sultan Abdülaziz ve abisi Abdülmecit, şövalyelik unvanını alan tek Osmanlı sultanlarıdır. Sonraki yüzyıllarda Sir Winston Churcill, Prens Charles, ve Eski İngiliz Başbakanı Margaret Tatcher’ın layık görüldüğü bu unvanı alan ilk Müslüman lider ve İslam Halifesi 1. Abdülmecit idi.
Sultan Abdülaziz pek çok tarihi kaynakta müsrif ve savurgan kişiliğiyle ünlü olsa da giyimi oldukça sadeydi. Avrupa devletleriyle kurulan ikili ilişkiler ve yapılan ticari anlaşmalar gereği alınan borçlar, Abdülaziz zamanında gereksiz sarayların yapımına harcandı. Ancak bunun yanında Osmanlı ordusu teknik açıdan geliştirildi ve donanma modern hale getirildi. Şark Ekspresi olarak bilinen uzun mesafe tren yolunun İstanbul’daki ayağı Sirkeci Tren İstasyonu’nun inşasına başlandı. Londra, Paris ve Viyana’daki müzelerin ihtişamını gören Abdülaziz, İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin kurulması emrini verdi.